Wie de term 'manga' hoort, ziet beelden van figuurtjes met enorme ogen tegen een bijna fotorealistische achtergrond en denkt aan postapocalyptische werelden waar men elkaar met futuristische wapens bestrijdt. De tentoonstelling Manga Manga! - De kunst van Japanse strips in de Rotterdamse Kunsthal straft deze vooroordelen genadeloos af. De samenstellers gebruiken het begrip 'manga' terecht voor alle Japanse strips.

Zo'n twintig jaar geleden moesten kinderen in Zuid-Afrika hun strips ('strokies') nog verstoppen voor vader en moeder. Veel ouders geloofden dat het stripverhaal ('strokiesprent') sociale problemen kon veroorzaken. Verantwoordelijk voor die opvatting waren vooral de kerkvaders en de schoolmeesters die deze kunstvorm met argwaan bekeken. Zij associeerden strips met de Amerikaanse cultuur, net als bioscoop en dans. Alleen al het feit dat stripverhalen niet in het Afrikaans maar in de Engelse taal verschenen, was het onderwerp van een preek waard. Strips waren te heidens en leken op afgoderij.

Eind vorig jaar had Nederland een gemeenschappelijk gespreksonderwerp: Big Brother. Een aantal striptekenaars, waaronder Alex Turk, Anja Ranja, Sander Out en Hallo Vrienden, heeft op initiatief van de Leidse Stripshop een stripalbum uitgegeven over Big Brother. Het zijn komisch bedoelde strips en cartoons. Een fiks deel beschrijft het leven van de kijkers naar Big Brother. Zoals de strip van Michiel van de Vijver waarin een man op kantoor de hele tijd moppert dat hij niet aan Big Brother kan ontkomen. In het laatste plaatje blijkt hij een enorme fan te zijn.

Informatieve boeken over animatie zijn binnen het Nederlands taalgebied zeldzaam. De serieuze animatie-liefhebber, geïnteresseerd in andere zaken dan pop up books, kleurboeken of non-informatieve souvenir-boeken, was aangewezen op peperdure importwinkels of bestelde het een en ander via de boekwinkel. Dat is wel anders in de Verenigde Staten, waar animatie een volledig geaccepteerde kunstvorm is die door grote delen van het publiek bewonderd en bestudeerd wordt; de enorme hoeveelheid boeken en speciale tijdschriften die in het Engelse taalgebied verschijnen, is haast niet bij te houden. Uiteraard maakt de omvang van het Engelse taalgebied een special interest-boekuitgave ook rendabel. Rein van Willigen hield al die boeken wèl bij en mag met recht één van de grootste Disney-verzamelaars van Nederland worden genoemd.

Deze maand staat Het Voronov-complot op de rol: een nieuw album in de serie Blake en Mortimer. Niet Jean van Hamme en Ted Benoit, die verantwoordelijk waren voor het vorige verhaal De zaak Francis Blake, zijn de makers, maar André Juillard, Didier Convard en Yves Sente. Door dit tweede team in te schakelen wil uitgeverij Dargaud het productieritme van de serie versnellen. De uitgever is broodnodig op zoek naar inkomstenbronnen.

Terwijl collega-tekenaars binnen de vastomlijnde Duck-kaders proberen om een individuele Duck-stijl neer te zetten, blijft Daan Jippes qua stijl zeer trouw aan het originele werk. Het werk van Jippes wordt ook wel 'Barkser dan Barks' genoemd en daarmee introduceert hij toch een geheel eigen, herkenbare Duck-stijl: The Jippes Touch.

Stuurloos in de stratosfeer: de toekomst voorspellen is een hachelijke zaak. Zowel Johannes, Nostradamus als de negentiende-eeuwse tekenaar Kotek zijn wat dat betreft illustere voorbeelden. Hoe verder weg, des te waziger wordt de voorspelling. Heeft de strip toekomst? Hoe zal het het Nederlands beeldverhaal vergaan?

Lange tijd hield Marten Toonder zijn eigen persoonlijkheid verborgen achter zijn stripkarakters. De laatste jaren liet hij evenwel meer over zichzelf weten. Veel meer zelfs. Enige tijd geleden verscheen een integrale autobiografie en daarin vertelt hij vrijuit over zijn kindertijd, over zijn jeugd in de jaren twintig, over de moeilijke oorlogsjaren en over het wel en wee van zijn gezin en zijn studio in de naoorlogse bloeiperiode van de Bommel-strips. Wat zegt zijn boek over de mens achter de striptekenaar?

Een goede lezer leest tussen de regels door en vergeet ook de kleine lettertjes niet. Wie de humorstripreeks rond missionaris Govert Suurbier goed leest, wordt door de makers (Yann en Verron) vergast op allerlei geheime boodschappen, verstopt in het gemurmel dat fluisterende personages voortbrengen. Het opmerkelijke is dat deze boodschappen allerlei inside jokes bevatten, afkomstig van de burelen van uitgeverij Lombard.

Welke minister, hoogleraar of generaal heeft de moed om zijn of haar ziens- en handelwijze te relateren aan een stapel beduimelde Donald Ducks die hij of zij een paar decennia geleden onder zijn of haar bed verstopte? (?) Complete beleidsnota's blijken te wortelen in het gedachtegoed van Kwik en Kwak.' Dit zegt journalist Michiel Hegener in zijn boek Het Duckdenken.

Zijn jeugd bracht Carol Voges (Amsterdam, 13 juni 1925) door in het Amsterdamse Betondorp, vlakbij het voormalig Ajax-stadion. Zijn vader was een verdienstelijk tekenaar en schilder. Voges herinnert zich: 'Vader tekende heel veel. Vaak, als we 's ochtends uit ons bed kwamen, lagen er in de kamer tekeningen die vader de avond ervoor had gemaakt. Meestal waren dat studies van mijn moeders' handen in allerlei standen, gevouwen, over elkaar of breiend.' Ook Carol Voges bleek talent voor tekenen te hebben, iets dat door zijn ouders werd aangemoedigd. Menig zondag brachten vader en zoon door in het Rijksmuseum. 'We liepen dan naar het Rijksmuseum, want de tram was te duur voor ons. Daar hebben we ik weet-niet-hoeveel uren doorgebracht. Daarna dronken of aten we nog wat op het Rembrandtplein en liepen weer terug naar huis.' Aan tekenmateriaal en papier was geen gebrek in huize Voges: 'Mijn vader werkte bij het GEB en daar drukten ze van die grote plattegronden waarop stond aangegeven waar de leidingen liepen. Op de achterkant daarvan kon je fantastisch tekenen.'

Onder stripliefhebbers heerst het misverstand dat het stripverhaal overal, behalve in eigen land, een geaccepteerd en gewaardeerd medium is. Het is ijdele hoop, ingegeven door de wens dat er ergens een plek op aarde is waar strips respectvoller bejegend worden dan in het vaderland. In Zweden is het van hetzelfde laken een pak. De meeste mensen beschouwen strips als een medium bedoeld voor kinderen en simpele geesten. Wanneer de gemiddelde Zweed aan strips denkt, ziet hij de krantenstrip voor ogen waar hij 's ochtends om moet glimlachen, en hij herinnert zich een paar albums uit zijn jeugd. Meer niet.

In Engeland bestaat het nog: Dit is uw leven. Een televisieprogramma waarin een beetje uitgebluste gastheer een bekende Brit in de studio confronteert met mensen, die een belangrijke rol speelden in zijn leven. Aardig voor wie wat meer over de levensloop van VIP's wil weten; nieuws levert deze formule niet op. De Fransen Stanislas, Fromental en Bocquet kiezen dezelfde aanpak in De avonturen van Hergé, hun 'hommage' aan Hergé, pseudoniem van Georges Remi.

De laatste paar jaar is de Amerikaanse uitgeverij Dark Horse Comics met een opmerkelijke serie uitgaven bezig om de oude held Tarzan van auteur Edgar Rice Burroughs nieuw leven in te blazen. Momenteel valt dit lovenswaardige initiatief samen met de nieuwe Disney-tekenfilm over deze wereldberoemde jungle-bewoner, die na de Verenigde Staten nu ook in Nederland succesvol is. Reden genoeg voor een inventarisatie van de Tarzan-strips die Dark Horse heeft herdrukt.

Guido Gezelle, de Vlaams priester-schrijver die in 1830 werd geboren in Brugge, overleed in 1899. Ter gelegenheid van zijn honderdste sterfdag verscheen bij de Brugse uitgeverij De Striep een opmerkelijk stripboek van Mario Boon: De Wildewegen van de Rolleweg. Over de journalistieke periode van Guido Gezelle.