Op de valreep van 1994 is bij Glénat De nachtegaal van Koersk verschenen, het tweede album in de serie Witte nacht van Olivier Neuray en Yann. De nieuwsgierige lezer heeft lang op dit vervolg moeten wachten. Het eerste deel, De spoken van de tsaar, verscheen immers al in het voorjaar van 1991.

Een strip is niet simpelweg een combinatie van beeld en gesproken woord. Op het eerste gezicht denkt men bij het woord 'strip' aan tekeningen in hokjes met tekst in ballonnen en kadertjes. Maar dan vergeet men een belangrijk onderdeel van de strip: de klanknabootsingen. Bijna alle stripmakers maken er gebruik van. Want een ontploffing is heel wat minder indrukwekkend als er geen BOEM bij staat.

Zoals veel van zijn collega's ploeterde de tekenaar Bruno Marchand lang in de obscuriteit. Ambitieuze plannen voor albums liepen telkens spaak. Als anoniem illustrator en inkleurder verdiende hij de kost. Totdat op een goede dag zijn carrière een verrassende wending nam. Niemand minder dan Moebius stelde hem voor een verhaal van de minstens even gerenommeerde Winsor McCay te bewerken. Little Nemo verscheen voor het eerst op zondag 15 oktober 1905 in de New York Herald. Daar beleefde het geesteskind van McCay wekelijks zijn avonturen in Slumberland. In juni 1994 verscheen het eerste deel van de versie van Moebius en Marchand, De goede koning. Onlangs kwam het tweede en laatste deel uit, De slechte koning.

Tekenaar Joost Veerkamp (1953) is tegenwoordig hot news. Dat heeft hij voornamelijk te danken aan het proces dat Fanny Rodwell, de weduwe van Hergé, tegen hem heeft aangespannen. Het draait allemaal om vermeend onrechtmatig gebruik van Kuifje-covers. Een gesprek met de zondebok leert dat het in zijn ogen om een losse flodder gaat. 'De argumentatie van de firma Hergé is zwak.' Veerkamp beziet zijn eigen rechtsgang.

Toen Jan Wesseling - de nestor van de illustratoren - zeventig werd, vond Martin Lodewijk dat dat niet zomaar voorbij mocht gaan. Maar ja, wat doe je voor een zeventigjarige collega? Zelf had Lodewijk, toen zijn strip Agent 327 twintig jaar werd. een Liber Amicorum gekregen, waaraan tientallen collega's hun medewerking hadden verleend. Samen hadden ze een kettingstrip gemaakt over een krankzinnig avontuur van Agent 327. Een vriendenboek was dus een aardige geste.

Geen enkele studio - noch Disney, noch Warner - heeft meer tekenfilms voor het hele gezin afgeleverd dan Hanna-Barbera. En bijna alle karakters in die films komen uit de fantasie van Joe Barbera. Barbera groeide op in New York en ging bij een bank werken toen hij van school kwam. Maar rekenen was niet zijn sterkste vak. Na zes jaar hield hij het voor gezien. En toen hij Disney's eerste tekenfilm Skeleton Dance had gezien, wist hij wat hij wilde doen: animatie. Na een poos als freelance cartoonist bij een New Yorks blad te hebben gewerkt en legendarische jaren bij Warner achter de rug te hebben gehad, richtte Barbera in 1958 samen met Bill Hanna zijn eigen studio's op.

De naam Walt Disney staat synoniem voor een wereld gevuld met bontgekleurde en dolkomische stripfiguurtjes. Walt Disney's eigen leven vormt in werkelijkheid echter bijna het tegenovergestelde.

De studio slaagt erin zonder Walts inbreng Het Jungle Boek te voltooien. Moedeloos begint de studio aan de volgende tekenfilm, De Aristokatten. Om de film toch van de grond te krijgen zoeken de medewerkers veel 'inspiratie' bij Het Jungle Boek. Ron Miller, de gedoodverfde opvolger van zijn schoonvader Walt Disney, mag bewijzen de studio draaiende te kunnen houden.

'Een half miljoen dollar!', schreeuwde Roy Disney, 'dat is ons hele banksaldo!' 'We hoeven het niet aan te spreken', reageerde broer Walt laconiek, 'we kunnen geld van United Artists lenen. Of van de banken.' Roy verklaarde Walt compleet voor gek. Zeker toen hij vervolgens vernam dat de half miljoen dollar slechts de eerste aanzet was om een avondvullende tekenfilm te maken. Walt hield echter voet bij stuk en verbaasde iedereen toen hij zijn droom waarmaakte: De tekenfilm Sneeuwwitje en de zeven dwergen. Onlangs verscheen deze rolprent voor het eerst compleet gerestaureerd op video.

Er is geen medium dat zo tot de verbeelding spreekt als de tekenfilm. Dankzij beeldbuis en bioscoopdoek komen talloze getekende wezens dagelijks bij het grote publiek. Walt Disney was één van de belangrijkste mensen die dat mogelijk heeft gemaakt. Zijn tekenfilmstudio's besteden tot op de dag van vandaag enorm veel tijd aan het maken van tekenfilms. Vier jaar hard werken voor één productie is daarbij geen uitzondering. Recentelijk verscheen Disney's klassieker De Aristokatten op video. Maar hoe wordt zo'n prachtige tekenfilm eigenlijk gemaakt?

De geschiedvervalsers van de Disney Studio's willen ons doen geloven dat Donald Duck op vrijdag de dertiende is geboren. Zijn officiële geboortedatum is echter 3 juni 1934. Op die dag was hij voor het eerst te zien in de korte tekenfilm The Wise Little Hen.

The Walt Disney Company is de maker en/of distributeur van honderden films. Tussen de eerste Mickey Mouse-geluidsfilm uit 1928 - Steamboat Willie - en Disney's allernieuwste getekend paradepaardje Pocahontas zit een wereld. Een kleurrijke wereld van documentaires, speelfilms, getekende bijwerken maar toch vooral die van de zogenaamde Disney Classics, de avondvullende tekenfilms. Hierbij volgt een overzicht van deze laatste categorie - aangevuld met een persoonlijke selectie andere niet te vermijden Disney-tekenfilms; in de meeste gevallen wordt de Nederlandse titel van de meest recente release gevolgd door de oorspronkelijke titel en het jaar van eerste release.

?Disneyland zal nooit af zijn, tenminste zolang er fantasie in de wereld over is', heeft Walt Disney, de man achter de beroemdste themaparken ter wereld, ooit beweerd. Disney is altijd op zoek geweest naar nieuwe uitdagingen. Nadat hij heeft aangetoond de ongekroonde koning van de tekenfilm te zijn, stort hij zich op speelfilms en documentaires. In 1950 gaat Disney met de Amerikaanse televisie-netwerken in zee en krijgt een eigen tv-programma. Tot verbazing van zijn filmcollega's, die het 'nieuwe' medium als concurrent zien. Disney krijgt miljoenen Amerikaanse kijkers, die zijn uitzendingen trouw volgen. Tegelijkertijd krijgen Disney's plannen om themaparken te ontwikkelen gestalte. In zijn televisieprogramma houdt Disney zijn publiek regelmatig op de hoogte van de bouwactiviteiten. Zowel het park als het televisieprogramma dragen dezelfde naam: Disneyland.

Tim Burton begon zijn loopbaan als tekenaar bij Walt Disney. Hij werkte aan films als Frank en Frey en Taran en de toverketel. Tien jaar terug hield Burton het bij Disney voor gezien en begon voor zichzelf. Als regisseur maakte hij Beetlejuice, Edward Scissorhands en de onvergetelijke Batman-films. Nu is Burton terug bij Disney met The Nightmare before Christmas, oftewel Jacks ongelofelijke kerstreis: de mooiste poppenfilm ooit gemaakt.

Een beetje tekenfilm, die in Nederland wordt nagesynchroniseerd - dus zeker de Disney-tekenfilms - komt uit de handen van regisseur Arnold Gelderman. Het vak van dialoogregisseur valt alleen in de praktijk te leren. Gelukkig kan Gelderman terugkijken op een rijk acteerverleden; iets wat hem bij de steeds hogere eisen, die een nasynchronisatie met zich meebrengt, meer dan van pas komt. 'Ik ben Frans opgevoed', zegt Gelderman met een duidelijke stem. 'Ik heb een toneelopleiding gehad bij Cours Maitre Simon in Parijs en won in 1960 de eerste prijs voor komedie, de Prix François Perier'.