Recensies

Paradoxaal genoeg is het bewegingsloze medium strip verwant met het dynamische medium film. Komt dat doordat er een tussenvorm bestaat, de tekenfilm? Of vanwege het feit dat bekende tekenaars als Moebius storyboards hebben ontworpen voor Hollywood-producties? Je kunt hooguit constateren dat een strippagina vol kleine plaatjes oogt als het zojuist genoemde storyboard. Een goed voorbeeld is het werk van de Nederlander Bert van der Meij. Zijn realistische strips bestaan uit langgerekte sc?nes, waarbij de camera om de protagonisten heen lijkt te cirkelen, hen om beurten van veraf en in close-up in beeld brengend. Uitermate filmisch, maar door die langgerektheid ook uitermate ontoegankelijk. Als de strips van Van der Meij films waren, zouden ze in kleine filmhuizen worden vertoond. De oplagen van Van der Meijs strips spreken boekdelen. Neem zijn nieuwste publicatie, die tevens zijn oudste is. Met This land is my land maakte de Katwijker in 1986 zijn albumdebuut op de stripmarkt. Stichting Zet.EI durfde het aan om met dit experimentele verhaal haar Zeer Luxe-reeks te openen. Slechts weinig liefhebbers konden in het bezit komen van dit boek, want de oplage bleef beperkt tot honderdvijftig stuks. Nu, elf jaar later, heeft Sherpa-baas Mat Schifferstein (ex-Zet.EI) besloten om het boek een herdruk te gunnen. De oplage is hoger, maar nog altijd beperkt: vijfhonderd exemplaren. Van der Meij is niet geschikt voor een groot publiek. This land is my land is het verhaal van twee samoerai die hun krachten op verschillende wijze gebruiken. De ??n is een onscrupuleuze terrorist, de ander de vreedzaamheid zelve. Aan het eind van het album komt het tot een confrontatie. Zoals het een strip van Van der Meij betaamt, is het plot in enkele woorden uiteen te zetten. Een eenvoudig maar niettemin tot de verbeelding sprekend scenario biedt hem de mogelijkheden om de vertelling lang uitgesponnen in beeld te brengen. Van der Meij is een formalist. In expressieve penseelstreken stopt hij zijn hele ziel en zaligheid, waardoor een korte sc?ne een indringende zeggingskracht krijgt. Een beeld zegt meer dan duizend woorden, moet hij gedacht hebben, en dus is het boek nagenoeg tekstloos. Bij vlagen is This land is my land zeker indringend. Wanneer het album echter uitgelezen terzijde ligt, bekruipt je als lezer het gevoel dat het script toch net iets te mager is geweest. In 1986 was er nog geen referentiemateriaal en gold This land is my land als een vooruitstrevende strip. Nu kan het vroege werk van Van der Meij beter in perspectief worden gezien. Het samoerai-thema keerde terug in zijn werk. Gedurende de periode 1992-'94 publiceerde hij een trilogie rond de strijder Moesashi. Deze albums hebben meer te bieden, zowel grafisch als inhoudelijk. This land is my land mag in dit opzicht worden beschouwd als een vingeroefening. Daarbij moet echter niet vergeten worden dat het hier om een debuut handelt. Zelden slaagde een stripmaker erin om met zijn eerste album al onmiddellijk blijk te geven van een volgroeide eigen stijl. Van der Meij klaarde dit klusje haast achteloos. Het debuut This land is my land is het machtsvertoon van een eigenzinnig talent.