Recensies

De Italiaan Vittorio Giardino maakt in de jaren zeventig en tachtig naam met de strips rond priv?-detective Sam Pezzo en spion Max Fridman. Zijn handelsmerk is de ambachtelijke precisie waarmee verhaal en tekeningen worden gesmeed tot een solide geheel. Giardino's realistische tekenstijl kenmerkt zich door een simpele lijnvoering waarin geen ruimte is voor gepriegel. Zowel verhaaltechnisch als grafisch is hij een functionalist. Een vernieuwer is Giardino niet, maar zijn strips zijn wel uiterst genietbaar. Door zich goed te documenteren slaagt de auteur erin zijn personages voldoende diepgang te geven, gestoeld op historische bagage. Door deze aanpak blijft zelfs zijn latere erotische werk overeind, getuige de verhalenbundel Fatale vakanties. In 1994 voorziet Giardino zijn carri?re van een nieuwe impuls met het verschijnen van De jeugdjaren, het eerste deel uit de trilogie rond Jonas Fink. De lezer wordt meegevoerd in de levensloop van deze Praagse knul. Vader Fink wordt in het Tsjechoslowakije van de jaren vijftig opgepakt door de geheime dienst. Zijn vermeende 'contra-revolutionaire activiteiten' komen hem op tien jaar gevangenisstraf te staan. Bovendien krijgt de familie Fink het label bourgeois opgespeld. Jonas mag niet gaan studeren en moet werk gaan zoeken. Onder deze moeilijke omstandigheden wordt de jongen vroeg volwassen. Het onlangs verschenen tweede deel De leerjaren pakt hier de draad op. Jonas vindt werk in de boekwinkel van meneer Pinkel. Het is 1956. In Rusland onthult Chroesjtsjov de misdaden van Stalin. Dit klimaat zorgt ervoor dat het verzet tegen het communistische bewind kan ontkiemen. Pinkels boekhandel staat in dit verhaal symbool voor de opstandigheid. De boekhandelaar (een kennis van Franz Kafka) vertaalt en verkoopt in het geniep literatuur die door de communisten is verboden. Jonas voegt zich bij een groepje jeugdige intellectuelen dat op zondagen in het Petrinpark voorleest uit diezelfde verboden boeken. Tegelijkertijd wordt hij door de veiligheidsdienst gedwongen om meneer Pinkel te bespioneren. Wie De leerjaren leest, voelt de druk die de communisten op de Praagse bevolking uitoefenen. Het leven gaat zijn gangetje, maar zodra een individu gedrag vertoont dat afwijkt van de voorschriften, wordt de dreiging voelbaar. Giardino wilde geen thriller maken, maar een boek dat de latente dreiging van de Communistische Partij weergeeft. Een spectaculaire striproman levert dat niet op. Daar staat tegenover dat de lezer een verfijnd gecomponeerd verhaal voorgeschoteld krijgt, waarin zelfs enige ruimte is voor de 'verboden' romance tussen Jonas en de dochter van een Russische handelsattach?. Een perfecte timing en een uitstekende uitwerking van de personages houden de aandacht van de lezer vast tot het einde. Er valt veel positiefs te zeggen over dit tweede deel uit de reeks Jonas Fink, maar laten we de ogen niet sluiten voor enige kritiek. Verhaal en tekeningen mogen dan tot in de puntjes zijn uitgewerkt, bij vlagen komen ze lichtelijk saai over. Zo snak je als lezer soms naar wat meer actie. Ook grafisch mag het hier en daar wat flitsender. Giardino is inmiddels de vijftig gepasseerd en oogt op papier al wat stijfjes. Gebleven is echter zijn nauwgezette oog voor detail. Wie ooit in Praag is geweest, herkent vele straten, pleinen en gebouwen. Het is kenmerkend voor het vakmanschap van Giardino. Misschien had De leerjaren aan artisticiteit gewonnen als de auteur net als Jonas eens een pint had gepakt in Kralik, het caf? om de hoek van Pinkels boekwinkel.