Recensies

Toen Fokke & Sukke hebben altijd wat een paar maanden geleden verscheen, barstte er een ware golf van publiciteit los rond het boekje. Veel van de grappen waren al eerder gepubliceerd in ondermeer Incognito, Propria Cures en Ad Valvas. Wat in alle recensies opviel was dat het boekje vooral erg vermakelijk gevonden werd, maar dat nergens de reden daarvan stond vermeld. Dat is ook het curieuze aan de strips van John Reid, Bastiaan Geleijnse en Jean-Marc van Tol. In feite gaat het op het eerste gezicht niet verder dan drie studenten die hun studentikoze humor op een creatieve manier weten te uiten in een simpele directe vorm. Maar juist die vorm maakt iets los waardoor Fokke & Sukke een bepaald gevoel veroorzaakt. In die zin is het voorwoord van schrijver Ronald Giphart erg verhelderend. Hij legt de kern bloot die de aantrekkelijkheid van de strip verklaart. Giphart spreekt over 'de schellen van de ogen vallen', wat hij uitlegt als plotseling zien hoe dingen werkelijk in elkaar zitten. Een stelling die hij uitwerkt aan de hand van de theorie van Sjklovski over het vervreemdingseffect. Dit effect wordt volgens hem in grote mate in de cartoons van Reid, Geleijnse & Van Tol bereikt. De grappige absurde plaatjes tonen de lezer ineens de absurditeit van de alledaagse realiteit. Ondanks dat Giphart continu probeert zijn inleiding absurd te laten klinken, verklaart het precies de sterke punten van Fokke & Sukke. Eigenlijk is zijn inleiding een goed voorbeeld van het vervreemdingseffect. Na het lezen en bekijken van de cartoons vraag je je af of Fokke en Sukke wel zo leuk zijn. Terwijl je, wanneer je achteraf het voorwoord van Giphart nog een keer leest, pas begrijpt waarom Fokke en Sukke zo leuk zijn.