Met de verstripping van Gerard Reve's De avonden oogstte tekenaar Dick Matena veel succes. Onlangs verscheen het eerste deel van zijn volgende project: een getekende interpretatie van de roman Kort Amerikaans van Jan Wolkers. Het verhaal gaat over de kunstzinnige achttienjarige Eric van de Poelgeest, die tijdens de Tweede Wereldoorlog is ondergedoken om de arbeidsdienst te ontlopen. Hij woont op een kamer in Leiden, werkt op een schilderatelier met een ondergedoken joods meisje en geeft zich op als leerling bij de Teken- en Schilderacademie Ars Aemula Naturae, waar hij les krijgt van een NSB-er. De complete roman, naar mijn indruk het op het internet meest veruittrekselde Nederlandse literaire boek, zal zich uitstrekken over drie delen. Kort Amerikaans is in dezelfde stijl gepenseeld als De avonden. Het verhaal is echter deze keer geheel in kleur uitgevoerd, de integrale tekst is machinaal gezet, en niet meer met de hand geletterd. Daarnaast is het formaat van het boek fors kleiner (20,3 bij 26,1 cm] dan De avonden (25 bij 31,1 cm), waardoor het in de boekenkast gestald kan worden tussen de grotere literaire gebonden boeken. Matena is een begenadigd artiest. Hij slaagde er opnieuw in om een tekstroman in pregnante en aansprekende beelden te illustreren. Toch vind ik het eerste deel van Kort Amerikaans tegenvallen. Dat heeft ongetwijfeld te maken met een persoonlijke waardering voor de oorspronkelijke roman. Maar daarnaast kwamen al lezend en kijkend meer bezwaren naar boven. Het kleurgebruik, bij eerste aanblik erg aantrekkelijk, blijkt in combinatie met het kleinere formaat af en toe looiig te werken. Daarbij vergeleken gaan de tekeningen in De avonden in hun grijstinten een veel subtieler verbond aan met het verhaal. De tekst is bovendien in Kort Amerikaans niet meer met de hand geschreven en vormt ook daarom veel minder een eenheid met de platen. Dat roept weer de vraag op of er niet een boeiender boek zou zijn ontstaan wanneer Matena niet zo stringent had vastgehouden aan de integrale tekst.