Recensies

Ecriture automatique

Uitgave

In J.J.Slauerhoffs De opstand van de Guadalajara komt een eenvoudige glasverkoper aan in een Midden-Amerikaans dorp. Omdat het zonlicht weerkaatst in zijn ruiten, dichten die dorpers hem goddelijke gaven toe. Ook In F.Springers Schimmen rond de Parula menen koppensnellers in een eenvoudige ontwikkelingswerker de messias te zien. In beide gevallen wordt de geschiedenis in bloed gesmoord. Nicolas de Crécy's De hemelse bibendum is een beeldroman die je niet kunt missen. Prachtig uitgegeven door Scratch, extra groot formaat, 200 pagina's. Verteller van dit minstens merkwaardige verhaal is het losse hoofd van professor Lombax. Een simpele samenvatting: een aandoenlijke zeehond op krukken, Diego, komt aan in een stad en wordt aangezien voor de toekomstige messiaanse winnaar van de Nobelprijs voor de liefde. De duivel, een Gruffaloo-achtig mormel, zet alles op alles om dit te voorkomen. Tot zover de logica. In een interview in Libération eerder dit jaar vertelde De Crécy (die volgens een recensent teveel blowt) dat hij niet vanuit een plan werkt, maar zich door het tekenen zelf laat leiden, in de dadaïstische traditie van ecriture automatique. Dat leidt tot surrealistische uitweidingen, die een groot beroep doen op het inlevingsvermogen, of zo men wil, de associatieve vermogens van de lezer. De Crécy's tekenwerk is fabuleus. De stad is New York aan de Loire, Gotham City met barokke pracht en steampunk-industrie, verlicht door Mattottiaanse vuren. De Crécy liet zich inspireren door de jaren-1930-foto?s van Berenice Abbot, die New York dreigend in beeld bracht. Tekeningen met een sterke signatuur (op YouTube een filmpje van De Crécy aan het werk!). Er zijn mooie passages: wanneer de duivel zijn onderduivels op een peptalk trakteert, herken je de kantoorhumor: al winden latend en saboterend tonen die klaplopende flutduivels dat je daar de oorlog ook niet mee wint, tot woede van de opperduivel himself ("Geen kwaad woord over het kwaad"). De oerzeehond is ontstaan uit in een scheepsruim aan elkaar gesmolten Michelinbanden: vervang rubber door klei en je hebt de eerste mens, Adam. Democratie? Je kiezersvolk krijg je intraveneus ingebracht, als machthebber! Door een tijdreis veroorzaakt het losse hoofd zelf het ongeluk waarbij Lombax onthoofd wordt. Maar het surrealisme is een linke kunstvorm. De Crécy-adepten zien in ontbrekende logica juist het bewijs van De Crécy's genie. Maar ik ben niet overtuigd. Ik vind dat De hemelse bibendum te veel abrupte verhaalovergangen kent, die mij verdwaald achterlaten. En dan maar hopen dat je nog een keer kunt aanhaken! Het uiterlijk van kaders en tekstballonnen blijft ook ver achter bij het experiment: die zijn behoudend en soms zelfs saai. In de laatste regels nog een waardig eerbetoon aan de eerste vertaler, wijlen Pieter van Oudheusden (1957-2013). Op pagina 64 vond hij zijn strip-Waterloo, zijn broer Arend-Jan zette de klasse vertaling voort.


WM



De hemelse bibendum

Nicolas De Crécy
Scratch 2016
hardcover
ISBN: 978-94-92117-33-5
Prijs: € 39,90
200 pagina's
kleur
Stripschrift
Op deze site worden cookies gebruikt, wilt u hiermee akkoord gaan?
Privacy en voorwaarden Accepteer Weiger