Raina Telgemeier wordt in haar vaderland de Verenigde Staten gezien als een bestsellerauteur van grafische romans. Ze heeft al Eisner Awards binnengehaald voor haar autobiografische strips Smile, Sisters en Guts. In Europa is haar faam nog niet zo gegroeid, ook al is Smile in 2012 bij Silvester verschenen en heeft Sanoma een aantal delen van De babysittersclub uitgegeven, een verstripping van de gelijknamige jeugdreeks van Ann Martin die in Tina stond. In Telgemeiers werk staan vooral de beslommeringen van opgroeiende meisjes centraal. Niet alles is autobiografisch; dat geldt onder meer voor Spoken, waarvan de Nederlandstalige editie eerder dit jaar bij uitgeverij Condor is verschenen. Daarin draait het om de impact die een chronisch ziek kind op een gezinsleven heeft. In Spoken verhuist een Amerikaans gezinnetje naar de noordkust van Californië omdat het zeeklimaat daar beter is voor dochter Maya die lijdt aan taaislijmziekte. Ondanks deze ziekte is Maya een spring-in-het-veld. Haar oudere zus Kate heeft moeite om haar draai te vinden in de nieuwe omgeving. En ze voelt de druk om op haar zusje te letten, waarbij Maya ook nog eens veel beslag op haar legt. Knap hoe Telgemeier op een laagdrempelige manier uitlegt wat taaislijmziekte is en de juiste luchtig-serieuze toon hanteert bij het laten zien van de overheersende rol die zo'n ziekte speelt in gezinsverband. De nieuwe woonplaats, het fictieve Bahía de la luna (Telgemeier is in zo'n soort kustplaats opgegroeid), is een mistige plek waar maar 62 dagen per jaar de zon schijnt. Met dat gegeven weet de buurjongen van Kate en Maya wel raad. Hij gaat regelmatig op spokenjacht, met name in het oude klooster waar de spokenwereld en de echte wereld samenkomen. Kate moet er in eerste instantie niets van hebben. Maar het blijken sympathieke spoken, overleden plaatsgenoten waarmee te praten valt als je als levend wezen wat adem aan ze geeft; het krijgen van lucht, letterlijk en figuurlijk, is een rode draad in het verhaal. Uiteindelijk vindt Kate's definitieve acceptatie van haar nieuwe omgeving plaats tijdens Halloween, waar in Bahía de la luna tegelijkertijd ook de Dag van de doden wordt gevierd. Op deze Mexicaanse feestdag worden de overledenen - de spoken - feestelijk herdacht. Ook voor de familie van Kate blijken de Mexicaanse wortels, met herinneringen aan een oma, sterker dan gedacht. Spoken is een sprankelende vertelling voor jong én oud, kleurrijk, dynamisch met veel variatie en tempo in de manga-achtige tekeningen, humoristisch en ontroerend. Uitgeverij Condor brengt de strip niet uit in het bekende albumformaat maar als een jeugdboekuitgave, netjes verzorgd in harde kaft met dossier. Atypisch voor de stripwereld is ook de vermelding van de naam van vertaalster Marjon Hoffman op het omslag. Al met al behoort Spoken tot de uitschieters van dit jaar.