Recensies

Hij is terug! Na een afwezigheid (in elk geval in boekvorm) van bijna twintig jaar is Agent 327 'back in action again'. En niet zo'n beetje ook, want omdat de strip wordt voorgepubliceerd in Algemeen Dagblad in een tempo van een halve pagina per dag, staat kort na het verschijnen van het eerste album het tweede alweer in de planning. Een hernieuwde kennismaking met een dierbaar fenomeen: Agent 327 was altijd het voorbeeld van hoe het eigenlijk moet: de strip waaraan alles klopt. Humor, spanning, avontuur, sterk plot, aangename en effectieve tekeningen, enorme vaart, leuke dialogen en talloze toespelingen en kleine details voor de herlezers. En ook nog eens onmiskenbaar een echte Nederlandse strip. De man achter Agent 327 - Martin Lodewijk - is niet alleen de peetvader van de Nederlandse strip, maar ook een van de top-scenaristen van ons land. Uit zijn scenario-activiteiten (van Johnny Goodbye tot Storm) blijkt wel dat hij niet om een origineel ideetje verlegen zit. Het is daarom des te aardiger dat hij voor zijn eigen strip, Agent 327, juist de andere kant op kijkt. In Agent richt hij zich juist op het cliché. Dat Lodewijk een groot kenner én liefhebber is van strips (en andere vormen van populaire fictie) blijkt uit elke pagina. Hij kent ze allemaal, net als wij, en weet precies hoe ze werken. Hij verwerkt ze schaamteloos en gretig, vergroot ze zelfs uit, maar haalt ze zó door zijn gehaktmolen dat ze er als nieuw uit tevoorschijn komen. Met altijd ergens die knipoog naar de lezer: deze kennen jullie ook nog wel, hè? Zelfs zijn personages doen mee: 'Denk na, IJzerbroot... hoe zou Johnny Weismuller dit doen?! Ik ken m'n klassieken! Zó zou Johnny Weismuller dit doen!!' Vooral dat maakt Agent 327 voor iedereen die z'n klassieken kent, zo'n eindeloos genot. Maar na elf albums viel het stil. De liefhebbers geloofden langzamerhand al niet meer in een come back van hun favoriete geheime agent, totdat vorig jaar bekend werd dat Lodewijk de strip weer zou oppakken, en dat nog wel voor publicatie in de krant, een halve pagina per dag. Deze niet geringe stok achter de deur mist duidelijk zijn uitwerking niet, want Lodewijk (naar eigen zeggen erg een deadline-werker) is op dit moment al ver in het derde verhaal. Het eerste nieuwe dossier - De vergeten bom - is recent bij Meulenhoff in album verschenen, en de bundeling van het volgende verhaal - Het pad van de schildpad - komt eraan. De vergeten bom heeft een echt ouderwets-eigentijds post-koude-oorlog-James-Bondplot, met een groep ontvoerde hoofden van geheime diensten, exotische uitstapjes in de achterlanden van Centraal-Azië, bizarre vervoermiddelen en als nauwelijks relevante aanleiding de neutrale bom, bekend uit eerdere avonturen van Agent 327. Aan het avontuur zelf gaan een paar pagina's vooraf waarin het grote tijdsverloop enigszins verklaard wordt. Hierbij keert de hele vaste cast terug vanuit geheel andere maatschappelijke posities, met onder meer IJzerbroot als limousinechauffeur, Barend als pizzakoerier en de Chef als dakloze televisieverslaafde. De inmiddels voor Agent 327 totaal onmisbare Olga Lawina zit tegenwoordig in de privé-bewaking. Zij die geduldig hebben gewacht, hoeven niet teleurgesteld te zijn: de strip heeft niet aan kracht ingeboet. Alle ingrediënten zijn weer volop aanwezig: een op het oog los-uit-de-pols-plot, waarin alles toch weer netjes op z'n plaats valt, grondig gedocumenteerd, lekker en leesbaar getekend en vol toespelingen, verwijzingen, citaten en achtergrondgrapjes. Het enige dat het leesgenot enigszins aantast, is dat in de (ruim aanwezige) dialoog vrijwel geen tekst te vinden is die géén meerwaarde heeft in de zin van een verwijzing of een grapje, wat soms een gevoel van overkill oproept. Hetzelfde geldt voor de melige naamgrapjes. Die waren altijd al een van de vaste kenmerken van de strip, en ze waren welkom omdat je altijd het gevoel had dat je ze 'er gratis bij kreeg', maar vooral het eerste deel van het verhaal zit er zó vol mee, dat het lachen je dreigt te vergaan. Bij dagelijks consumptie van een halve pagina is dat waarschijnlijk veel minder hinderlijk. Het pad van de schildpad, het tweede nieuwe dossier, lijdt hier gelukkig niet aan. Het is een tamelijk simpel, erg actiegericht avontuur, waarin het dreigende uitsterven van diersoorten wordt gekoppeld aan een zwarte bladzijde in de vaderlandse geschiedenis, namelijk de rol die ons land met name niet gespeeld heeft in de afschaffing van de slavernij. Het verhaal speelt zich hoofdzakelijk af in Diergaarde Blijdorp (bij nacht), met een kort uitstapje naar de Stille Zuidzee. Het viert tevens de terugkeer van aartsvijand Boris Kloris en zijn bendeleden. Ook hier weer verwijzingen te over. Zo blijkt de Chef een verwoed Kuifje-lezer te zijn, en is er een bijrolletje voor ene Laverdure. Uit dit verhaal blijkt: Lodewijk is goed op stoom met Agent, en het derde verhaal is iets om naar uit te zien. Het pad van de schildpad is wat kort uitgevallen (30 pagina's), al dan niet toevallig precies zo lang dat in het album nog plek is voor een tweede Agent-avontuur: De zwarte doos. Dat is het laatste verhaal vóór de lange stilte, midden jaren tachtig in Eppo gepubliceerd, maar tot nu toe nooit in album verschenen. Het is een kort (15 pagina's), nogal uitbundig verhaal waarin onder meer IJzerbroot in een videoband wordt veranderd door Dr. Maybe, in opdracht van 'projectverwikkelaar' Poendrop, beiden oude bekenden van Agent 327. Dat de ook in dit verhaal alomtegenwoordige verwijzingen naar onze realiteit die van vijftien jaar geleden is, mag de pret niet drukken. Agent 327, welkom terug!