De Kuifje mythes - Wilde verhalen en fabels eindelijk rechtgezet van de Franse Kuifje-kenner Patrice Guérin wordt in de Nederlandse editie voorafgaan door ‘Een kleine inleiding in de Kuifjekunde’ van niet minder dan dertig bladzijden, geschreven door de vertaler, Jean-Pierre Levée. Daarmee is de toon gezet want al spoedig komt de liefde voor details naar voren.
Jean-Pierre Levée (pseudoniem van Peter-Jan Bentein), bekend van zijn recente boek De verdwenen miljoenen van Kuifje (besproken in Stripschrift nr.488), zet aan het begin van dit boek uiteen hoeveel er inmiddels vanuit uiteenlopende perspectieven over de creaties van Hergé geschreven is. Hij behandelt enkele belangrijke titels uit de boekenberg van zo'n zevenhonderd (!) merendeels Franstalige secundaire titels, die nog verder kan worden aangevuld met losse artikelen, en wijst op het bestaan van vergissingen, verkeerde interpretaties en half verzonnen verhalen, oftewel de mythes en halve waarheden die vervolgens door al te gemakzuchtige herhaling een hardnekkig leven zijn gaan leiden.
In De Kuifje mythes - Wilde verhalen en fabels eindelijk rechtgezet heeft Patrice Guérin een dappere poging gedaan om 22 van deze mythes uit de zogeheten Tintinologie te toetsen op hun waarheidsgehalte. Op basis waarvan de selectie tot stand is gekomen wordt niet helemaal duidelijk, al beweert de auteur dat ze zouden behoren tot ‘de meest voorkomende wilde verhalen en fabels’.
Per mythe heeft Guérin een zestal rijkelijk geïllustreerde bladzijden uitgetrokken om het misverstand in kwestie geheel te ontkrachten of te nuanceren, veelal in een tweedeling waarbij eerst de verdachte veronderstelling - afkomstig uit onder meer biografieën, interviews, reisgidsen en tv-documentaires - wordt geschetst die vervolgens wordt afgezet tegen de realiteit. Dat gebeurt op aansprekende en heldere wijze.
De aard en ernst van de behandelde mythes lopen nogal uiteen. Tot de breder gedeelde misvattingen behoort het denkbeeld dat Hergé zou afstammen van de Belgische koning Leopold, hetgeen begrijpelijkerwijs als eerste wordt behandeld in Guérins boek. Ook het idee dat Hergé en de Belgische nationaalsocialist en collaborateur Léon Degrelle dikke vrienden waren, krijgt terecht aandacht. Andere hoofdstukken ogen daarentegen minder relevant, zoals de misvattingen dat Kuifje op hetzelfde adres als de oma van Hergé woonde; dat Hergé ooit een telegram zou hebben ontvangen van Salvador Dali; of dat Hergé niet van kinderen hield.
Interessanter zijn de ontkenningen van andere, vaker voorkomende opvattingen, namelijk dat Kwik en Flupje ketjes zijn uit de Marollen, en dat de Kuifje-albums al van meet af aan een groot succes waren.
Het rijke panorama aan gepresenteerde wetenwaardigheden ('Leerde kapitein Haddock schelden van Céline?' Antwoord: Onbewezen) vormt al met al een vermakelijke en doorgaans genuanceerde rondgang door de geschiedenis van Kuifje, zijn maker en diverse andere betrokkenen. De drang om uiteenlopende zaken te behandelen heeft er soms toe geleid dat er ook kwesties opduiken, zoals de vraag waar de Lombard-slogan ‘van 7 tot 77 jaar’ vandaan kwam, die zich echter minder goed lenen voor het gekozen format om mythes te ontkrachten. Dat wordt echter in zekere zin gecompenseerd door aandacht voor de vermeende tegenstelling tussen school van Marcinelle (rond Spirou en Dupuis) en die van Brussel (rond het weekblad Kuifje), een hoofdstuk dat juist meer oog toont voor de nuances en verwevenheid van het toenmalige Belgische striplandschap.
Guérin blijkt goed ingevoerd in de uitvoerige literatuur over het universum van Kuifje en diens schepper. Zijn keuze voor een variant op het 'Wist u dat…'-format zorgt voor een aardig aanbod van laagdrempelige informatie. Maar als aaneenschakeling van korte reprimandes wekt het daarbij ook een wat schoolmeesterachtige indruk. Wellicht valt de auteur een volgende keer te verleiden tot een meer samenhangende beschouwing over al dan niet kritisch bronnengebruik in het brede vakgebied der Tintinologie?